Wednesday, September 9, 2009

18 години независност

На 8-ми септември 1991 година, Македонија се избори за сопствена независна држава. На 8-ми септември 2009 година, Македонија слави полнолетност. Честито! Економијата, во контраст, не е независна ниту полнолетна. Гордиевиот јазол - нулта раст, висока невработеност, трговски дефицит, е цврсто затегнат. Во 2009 година, стануваме сведоци, на уште една негативна година за растот на БДП, по 2001, и 1995 година. БДП е срцето на нашето битие. Како до континуиран раст од над 5% во период од 10 години? Како Кина има просечен раст од над 9% во период од почеток на реформата на Ден Ксиаопинг од 1979 година, 30 години, до денеска? Каде се нашите 10 волшебни години? Сонувам за 10 години на пораст на БДП со средна вредност од 6%. Како тоа изгледа? Сакам да ги видам фаците на граѓаните во такви услови, по десет години. Мора да е добро чувството. Груевски со неговата политика од 2006 година до денеска ги стави сите пари на една карта: странски директни инвестиции. СДИ како компонента од БДП го неутрализира негативниот допринос на трговскиот дефицит. Со други зборови, во услови на добри странски инвестиции, добри приливи од дознаки од гастербајтери, Македонската економија има значителна шанса да дојде до континуиран раст на БДП од над 6% на годишно ниво. Преродба во 100 чекори.
Бројките не покажуваат преродба.
Во првите 7 месеци од 2009 година имаме стоковна размена изразена во:
увоз 7мес. 2009...........2,77 милијарди УСД
увоз 7мес. 2008...........4,24 милијарди УСД
увоз 7мес. 2007...........2,68 милијарди УСД

извоз 7мес. 2009...........1,45 милијарди УСД
извоз 7мес. 2008...........2,51 милијарди УСД
извоз 7мес. 2007...........1,87 милијарди УСД

Во 2009-та сведени сме на бројки од 2006 година. Економскиот бум од втората половина од 2006, 2007 и првата половина на 2008 година, го понесе Груевски на крилјата на ангелите. Имавме енормни покачувања на бројот на трансакции, експоненцијален раст на ДДВ како најголема ставка од даноците, прилив и на странски портфолио инвестиции. Уфф, каков добар старт. Хусеин Болт да ни подзавиди. Ѕвездите се поклопија. Но, светската криза од втората половина на 2008 година, со 2009, не спушти во бездната на пеколот. Како дошло, така ошло. Во 2009 година имаме каматни стапки од над 10%, администрација од 150.000 луѓе, и целосно истиснување на приватниот сектор за сметка на државниот. Дајте ми го тој маж кој успеал да направи добра Бизнис клима од држава која што има најголем број на бирократи по единица вработени! Дали во Македонија постои равноправно поле за натпревар помеѓу фирмите? Не.

Зависиме од цената на челикот и никелот!? Цената на никелот достигнува 10.000 долари по тежина во мај 2006 година. Таа оди и над 20.000 долари во првата половина на 2007 година. Од јули 2008 па наваму е под 10.000, и на моменти околу 5.000 УСД. Е, еве ги бројките за извоз на фероникел од МК за:

извоз 2007 фероникел.............529 милиони УСД или 16% од вкупен извоз
извоз 2008 фероникел.............311 милиони УСД или 8% од вкупен извоз
извоз 2009 фероникел(проекција)..190 милиони УСД

Речиси 50% од извозот ни зависи од цените на железо, никел, и сл.

Имаме субвенции во земјоделието. Да ги видиме нивните ефекти:

извоз 7мес. 2009 храна...........152 милиони УСД
извоз 7мес. 2008 храна...........174 милиони УСД
извоз 7мес. 2007 храна...........127 милиони УСД

увоз 7мес. 2009 храна...........308 милиони УСД
увоз 7мес. 2008 храна...........364 милиони УСД
увоз 7мес. 2007 храна...........269 милиони УСД

Тренд на намалување на увозот а зголемување на извозот на храна, нема.

до скоро.

No comments: