Vo koj kosh da go stavime ADG Mavrovo?

Peter Lynch e poznat po svojot ogromen uspeh vo oploduvanjeto na parite na investiciskiot fond Fidelity Magellan vo osumdesetite godini od minatiot vek so ostvaren prosecen prinos od nad 20% na godisno nivo vo period od 13 godini. Soglasno uveruvanjata na vrvni dokazani investitori vo svetot kako nego, za da si ja olesnime rabotata, kompaniite koi kotiraat na berza mozeme da gi klasificirame vo sest razlicni grupi: sporo-rastecki, brzo-rastecki, stabilni ili krupni zverki, potencijali za presvrt, so sokrieni bogatstva, i ciklicni koi zavisat od ciklusot na ekonomijata. Se razbira, za investitorot najinteresni se onie kompanii koi imaat moznost da zarabotat poveke, pobrgu, a so toa i rapidno da se zgolemi cenata na cinenje na nivnata akcija kako hartija od vrednost, a takvi mozat da bidat kompanii od poveke od gorenavedenite sest kategorii ili „kosevi”. Da ne zaboravime deka najvazen opsto-prifaten faktor za vrednuvanje na bilo sto, a so toa i na akciite, e realnata i stabilna zarabotka ili dobivka. Vo razvieniot svet, se pokazuva deka na dolg rok vrednosta na akciite koi pretstavuvaat sopstvenost vo odredena kompanija se pridvizuva kon „realnata cena” koja e vo korelacija so, ili znacitelno zavisi od, nivoto na profitot sto odredena kompanija go pravi od godina za godina. Ottamu, ako sekoja kompanija sto e vo igra na nasata Makedonska Berza ja stavame vo eden od tie sest kosa, nasiot investitorski zivot ke bide mnogu polesen vo odnos na procenkata za idnite profiti i razvojni planovi. Vo koj od tie sest kosa bi ja stavile Komercijalna Banka? Jas go biram onoj na stabilnite, koi po definicija rastat umereno no sigurno. Toa se kompanii so pomal rizik kaj koi, ako se investira vo nivnite akcii, nema moznost za zbogatuvanje preku nok. A sto stanuva so Alkaloid? Alkaloid ima sansi da bide vo kosot na „brzo-rasteckite”, zemajki vo predvid deka ima potencijal da se razviva so nad 20% rast vo obemot na rabota, vo godinite sto doa|aat. Sepak, toa e predviduvanje i potencijalno nosi rizik na pogresna prognoza. Zatoa, ke treba da gi sledime negovite rezultati vo idnina za da ja dokazeme taa pretpostavka. Od druga strana, Stopanska Banka Bitola e kompanija koja bi ja stavil vo kosot na „sporo-rastecki”. Za nea, bitno e da si ja resi nizvesnosta i da se prodade sto e mozno pobrgu bidejki ako prodolzi so otporot kon inovacii ke ja izede konkurencijata. Ponatamu, vo kosot na „potencijalite za presvrt” od neprofitabilni i propa|acki vo dobro stoecki kompanii mozeme da go stavime Tikves, na primer. Vo Makedonija za ovaa grupa ima mnogu kandidati. Prasanjeto za niv e dali i na kakov nacin ke se transformiraat? Dali ke dojdat na nivo na stabilen i postojan rast? Za niv, rizikot e znacitelen, ili sansite za ostvaruvanje na zadovolitelen i dolgotraen profit se mnogu pomali. No, ako dojde do takva pozitivna preobrazba togas investitorot treba da bide nagraden so znacielen porast na vrednosta na akciite na kompanijata. Kosot na makedonskite kompanii t.n. „sokrieni bogatstva” moze da se prepolni. Spored mnogumina, pricinata na rastot na recisi site akcii na Makedonskata Berza vo 2005, 2006, i do nekade i vo 2007 godina se dolzi na procenkata deka sredstvata vo knigite na kompaniite se prikazani so diskont, devalvacija, i so prikrieni profiti, nedviznini, zalihi i sl. Krajno, „ciklicni” se akciite na Makstil, ArcelorMittal, koi zavisat od ciklusite na svetskata ekonomija. Koga ima bum, kako na primer vo ovoj period, togas nivniot biznis dramaticno raste, no koga ima namaluvanje na aktivnostite na globalno nivo, togas obemot seriozno im se namaluva. Najbitno, potencijalot na edna kompanija moze da bide fantasticen, no toa ne znaci deka cenata na edna akcija vo daden moment e na dobro nivo za da se kupuva. Dobra kompanija ne znaci i dobra akcija. Od aspekt na analizata dali edna akcija e realno vrednuvana, potceneta, ili natceneta, osven detalnata analiza za idnite zarabotki, treba covek da gi sporedi relativnite vrednuvanja na taa akcija izrazeni, na primer, vo koeficientot na cena vo odnos na profit. Na primer, denovive aktuelen e skandalot so ADG Mavrovo - Skopje, povrzano so transferi na sredstva so firmi-kerki. Deneska nivoto na koeficient cena-dobivka za Mavrovo e 47, a pred mesec dena bese 128, ili cenata na akcijata bese pogolema za 300%. Toj broj znaci ako sé drugo ostane konstantno vo godinite sto doa|aat, togas za eden investitor ke treba 128 godini da si gi vrati vlozenite pari. Vo 2007, firmata pravi zagubi vo rabotenjeto vo prvite 9 meseci.

Tekstot e objaven vo Forum na 30/11/07