Big Mek ili 7-ca

Minatata nedela, tocno na denot na golemiot protesten miting vo Belgrad protiv priznavanjeto na Kosovo od strana na zapadniot svet, trgnat po svoja rabota, se najdov vo centarot na srpskata prestolnina na Terazije. Go zabelezav iskrseniot i zatvoren MekDonalds, no i tolpa lu|e kraj nego. Natpisot na vleznata vrata ukazuvase na faktite deka ovaa kompanija e poveke srpska otkolku amerikanska. Istata raboti na princip na fransiza so lokalen sopstvenik i vrabotuva 700 srpski gra|ani, a sorabotuva so duzina lokalni dobavuvaci. Na toj nacin, MekDonalds Srbija indirektno e povrzan so blagosostojbata na dve iljadi semejstva vo taa zemja. Sepak, zlatnite lakovi na MekDonalds se eden od najjakite simboli na amerikanskata dominantna mok vo svetot. Ne e slucajno sto ugledniot britanski magazin Ekonomist go izbral Big Mek kako osnoven proizvod vo indeksot za merenje na paritet na kupovnata mok vo svetot. Kako rezultat na frustracijata i besot, Srbite go izrazuvaat svoeto nezadovolstvo preku rusenje na ovie globalni amerikanski ikoni. Dopolnitelno, vo Belgrad vo tie protesti javno se distribuiraa letoci za aktivno bojkotiranje na site banki, prodavnici, mobilni operatori, i benzinski stanici(avstriski, slovenecki, norveski, germanski i sl.). Nezadovolstvoto na Srbija za nezavisno Kosovo e faktor sto na kratok rok do krajot na 2008 godina ke ja namali ekonomskata aktivnost ne samo vo Srbija tuku i vo Makedonija. Za nas, kako dupla doza, tuka e i eventualniot rizik od nepredvidliv poteg od strana na Grcija vo vid na nekakva blokada na nasite aspiracii za evroatlanska integracija. So toa, proekciite za zgolemena ekonomska aktivnost vo 2008 godina za Makedonija, izrazeni preku 6% porast na BDP, ke treba da se revidiraat. A na toj nacin, povtorno pa|ame vo pozicija na tapkanje vo mesto. Uste edna ‘ekonomski’ izgubena godina. Investiranjeto na stranski kompanii vo Makedonija ke bide pod golem pritisok vo 2008 godina. Zatoa, ne treba da se ocekuva golem priliv na stranski direktni investicii. Vo proekciite na Vladata e predvideno deka vo 2008 godina ke pristignat i do 400 milioni evra vo stranski direktni investicii. Za ilustracija, vo Srbija, na primer, kako rezultat na najnovata kriza so Kosovo ima direktni posledici prikazani preku namalen broj na investicii i interes za investicii. General Motors ja otkazal posetata na Zastava od Kragujevac. Spored izjava na ministerot Dzinkic, nekolku italijanski firmi dale nalog na svoite advokati da go prodavaat zemjisteto na koe sakale da pocnat grinfild investicija. Duri i edna od najgolemite privatizacii, prodazbata na Rudarsko topilnicarskiot basen - BOR od strana na avstriskata kompanija A-Tec, e stavena na stendbaj. Srpskiot buget, pak, e proektiran so tri milijardi evra investicii, od koi najveke se stranski. A sto ke se sluci so ekonomijata vo Makedonija, koga, prvo, Makedonija ke go priznae Kosovo, a vtoro, ako dojde do masovni protesti vo centarot na Skopje kako izraz na nezadovolstvo na pritisokot na EU i SAD da ja prifatime grckata „raka za prijatelstvo”. Vo prvoto scenario, izvesno e deka Makedonija ke go priznae Kosovo, no vo istovreme treba da znaeme deka ne im e lesno na nasite kompanii koi rabotat vo Srbija. So edna kratka anketa vo Belgrad zabelezav deka postoi strav kaj nasite biznis lu|e vo Srbija od bojkot na nivnite proizvodi i uslugi. Srbite, imam cuvstvo, deka ne razbiraat deka Makedonija e zemja so multietnicki karakter vo koja sozivotot pome|u makedoncite i albancite e klucno za nasiot prosperitet. Zatoa, nasite izvozni gordosti kako na primer Alkaloid, Tikves, Pexim, Vitaminka, se izlozeni na golem rizik za nivniot biznis vo Srbija. Od druga strana, doma kaj nas mozeme samo da pretpostavime za posledicite od scenarijoto broj dva, da se pocustvuvame povredeni, da protestirame, i del od naseto naselenie da vleze vo samoizolacija. Kamenuvani ambasadi, skrseni MekDonaldsi, obieni prodavnici, e nemila slika na ulicite na Balkanot. Makedonija treba da izdrzi vo svojata politika na dijalog i tolerancija. Ako tu|ata nesreka (sloveneckiot biznis vo Srbija) e nakakva uteha, zalosna e slikata na poluprazniot trgovski centar Merkator na Novi Belgrad.