Pension или Passion

Шведска има направено иновација во пенизкото осигурување. Се вика НДЦ - нефинансиска уплата на придонеси (non-financial ili notional Direct Contribution-NDC). Што значи тоа? Секој граѓанин на Шведска добива годишен извештај од државата, за сите свои уплати во солидарниот пензиски фонд(прв столб), од плата, за исплата на тековните пензионери. Овие уплати се бројат и се собираат на сметка, како да се вистински, на свое име. Секоја година сметката се зголемува. Во пресметката има одредени формули и правила, но идејата е дека на таа сметка всушност се следи колку секој граѓанин ќе има пензија во иднина. Затоа што шведското општество се судрува со проблемот на стареење на населението, т.е. наталитетот е мал, оваа реформа ги стимулира луѓето да се пензионираат подоцна со реални параметри. Што да се каже за држава каде што нема сиромашни луѓе? Сепак, овој систем е резулатат на стотици години раст и развој. Не доаѓа успехот преку ноќ, или пак за една деценија-две. И шведите правеле падни-стани.
Edward Palmer, меѓу другите, ни предаваше за деталите на овој систем. Дополнително, целата динамика на развојот на реформата ни ја предаваше таткото на реформата во Шведска, лидерот на либералната партија, и бивш министер, Bo Könberg. Импликациите за Македонија? Македонија треба добро да размисли дали сака приватни компании да даваат ануитети од пензиските заштеди? Дополнително, треба да се формира работна група, со претставници на сите релевантни партии, која би почнала да работи на сценарија, исплатливост, добри/лоши страни, за идна имплементација на НДЦ пензиски систем во РМ.